forumda bu mevzuyu açmayı epeydir düşünüyordum belki farklı bir konu olarak bile açmamız gerekebilir. Söz konusu bileşen molibden disülfit.
öncelikle ekşi sözlükte ilk defa karşıma çıkan girdiyi alıntılıyorum :
güzelce yer, arabanızda x marka yağ varken kalkıp bu ürünü üzerine ilave edersiniz. peki biliyorsanız? o zaman hangi marka yağ varsa onu ilave edersiniz.
peki nedir motor yağının bileşenleri?
baz yağ + katık paketi + deterjan paketi + katkılar
siz kalkıp farklı marka yağ ilave ederseniz deterjan paketlerinin farklı olmasından kaynaklı olarak yağ köpürür. diyebilirsiniz ki altı üstü köpük, ne olabilir ki? bir şey olmaz canım, sadece motorun yağlama performansı düşer o kadar!
şimdi diyebilirsiniz kardeş o kadar gömüyorsun da ben bu yağı koyduğumdan beri aracım sessizleşti. haklısınız, liqy moly koyarsanız aracınız sessizleşir. yani yukarıda bir bileşenler sırası yazdık ya, hah o işte o bileşenlerin 4. sırasındaki katkılar kısmında liqy moly'nin yaptığı bir cinliğin sonucudur o sessiz çalışma. peki nedir bu cinlik? molibden disülfit
molibden disülfit motor içerisinde katı bir film tabakası oluşturur ve bu sürtünmenin azalmasına, dolayısıyla aracın sessizleşmesine katkıda bulunur. bunun yanında %1,5 civarında bir yakıt ekonomisi de sağlar. madem bu kadar faydalı neden diğer üreticiler bunu motor yağına koymuyor? çünkü molibden disülfit motorda termal yükü, tortu oluşumunu arttırır. buna ek olarak piston ve segman yataklarını bozar. ayrıca molibden disülfit iri moleküllere sahip olmasından dolayı yağı kalınlaştırır ve bu da yağlama performansına olumsuz etki yapar. düşen yağlama performansı özelliklekle ilk çalıştırma esnasında turboya fazla yük bindirerek turbonun bozulmasına sebep olur.
yahu ben 504/507 onaylı 5w-30 koyuyorum, bu 5w-30 yağın kalınlık değeri değil mi? hayır değil. o değerler yağın viskozite değeridir. evet düşük viskoziteye sahip yağlar daha incedir, akışkanlığı daha yüksektir ama yağdaki ince ve kalınlık değerlerini belirleyen şey yağın özkütlesidir.
bu konunun daha iyi anlaşılması için birkaç örnek üzerinden ilerlersek konu daha iyi anlaşılacaktır.
viskozite değeri ---- özkütle
20w-50 --------------- 0,893
15w-40 --------------- 0,880
10w-40 --------------- 0,858 shell hx7 10w-40
5w-30 ----------------- 0,836 shell av-l 5w-30
5w-30 ----------------- 0,845 mobil 1 esp 5w30
5w-30 ----------------- 0,855 liqy moly top tec 4200
not: verilen ürünlerin hepsi vw 504/507 onayına sahiptir.
görüldüğü üzere liqy moly top tec 4200'ün viskozitesi 5w30 olmasına rağmen kalınlığı neredeyse shell hx7 10w-40 ile aynı.
kalın yağ ne demekti? daha düşük yağlama, daha fazla aşınma.
Sonralıkla gpt ile yaptığım aratmayı paylaşıyorum:
Molibden disülfürit bileşenli yağ motor sağlığı açısından sakıncalı mı detaylı olarak araştır
Molibden disülfit (MoS₂), özellikle motor yağlarında katkı maddesi olarak kullanılan katı bir yağlayıcıdır. "Molibdenli yağ" olarak bilinen bu tür ürünler, sürtünmeyi azaltma ve aşınmayı önleme amacıyla geliştirilmiştir. Ancak bazı kullanıcılar ve uzmanlar, uzun vadeli etkileri konusunda endişelerini dile getirmiştir. Aşağıda bu maddenin avantajları ve potansiyel sakıncalarını detaylı ve bilimsel temelli olarak sunuyorum:
---
Molibden Disülfit (MoS₂) Nedir?
Katı bir yağlayıcıdır.
Grafit benzeri yapıya sahiptir: tabakalar hâlinde kayarak yüzeyler arasında sürtünmeyi azaltır.
400°C’ye kadar dayanabilir.
Motor yağlarına genellikle anti-sürtünme (friction modifier) katkısı olarak eklenir.
---
Faydaları (Motor Sağlığı Açısından)
1. Aşınmayı Azaltır:
Metal yüzeyler arasında mikro düzeyde bir film oluşturarak sürtünmeyi ciddi oranda azaltır.
Özellikle soğuk çalıştırma anlarında aşınma koruması sağlar.
2. Yakıt Verimliliğini Artırabilir:
Daha az sürtünme = daha az enerji kaybı = daha düşük yakıt tüketimi.
3. Motor Ömrünü Uzatabilir:
Aşınmanın azalması, uzun vadede piston, segman, eksantrik gibi parçaların daha az yıpranmasına neden olur.
4. Yüksek Isı ve Basınca Dayanıklılık:
Ağır şartlar altında çalışan motorlarda (örneğin turbo motorlar) koruyucudur.
---
Potansiyel Sakıncalar ve Tartışmalar
Motor yağına MoS₂ eklenmesi bazı durumlarda riskli olabilir. İşte eleştirilen bazı yönleri:
1. Filtre Tıkanması Riski:
Molibden disülfit çözünmeyen katı bir maddedir.
Özellikle mikron boyutunda olmayan tanecikler yağ filtresini tıkayabilir veya yağ kanallarını daraltabilir.
Bu, yağ akışını engelleyerek motorun aşırı ısınmasına veya yağsız kalmasına yol açabilir.
2. Modern Motorlarla Uyumsuzluk:
Yeni nesil motorlarda (örneğin direkt enjeksiyonlu turbo motorlar) toleranslar çok dardır.
Katkı maddelerinin bu sistemlerde valf kontrol sistemlerine, sensörlere veya partikül filtrelerine zarar verme riski bulunabilir.
3. İmalatçı Onayı Olmadan Kullanım:
OEM (orijinal ekipman üreticileri) bazı yağlarda Molibden disülfit kullanımını yasaklamaktadır.
Özellikle yağ ile çalışan supap zamanlamalı sistemlerde zararlı olabilir.
4. Karbon Birikimi ve Çamurlaşma Riski:
Kalitesiz katkı maddeleri motorda kurum, çamur veya karbon birikimine neden olabilir.
5. Yağın Kimyasal Dengesini Bozma Riski:
Özellikle dışarıdan (aftermarket) eklenen MoS₂ katkıları, yağın orijinal katkı dengesini bozabilir (örneğin deterjan, dispersan, anti-oksidan içerikleriyle tepkimeye girebilir).
---
Hangi Durumlarda Kullanımı Uygun?
Eski motorlarda (özellikle 150.000 km üzeri), molibdenli katkılar motor performansını geçici olarak iyileştirebilir.
Ağır çalışma koşullarında (off-road, yüksek sıcaklık) motorun daha fazla korunmasını sağlar.
Performans odaklı spor araçlarda, molibden katkısı aşırı sıcaklıklarda avantaj sağlayabilir.
---
Hangi Durumlarda Sakıncalı Olabilir?
Yeni nesil motorlar (özellikle turbo, düşük viskoziteli yağ kullananlar).
Garanti kapsamındaki araçlar (yetkili servis dışı katkı eklenmesi garanti dışı bırakabilir).
Yağ tüketimi olan motorlarda (katı partikül egzozdan atılabilir – DPF tıkanma riski).
---
Bilimsel Kaynaklardan Örnekler:
1. SAE Paper 962026 (Society of Automotive Engineers): MoS₂ katkılı yağların sürtünmeyi düşürdüğü, ancak bazı durumlarda tortu oluşturabileceği bildirilmiştir.
2. Lubrizol Teknik Raporu: MoS₂’nin yüksek ısı ve basınç altında üstün performans sağladığı, fakat partikül boyutunun kritik olduğu vurgulanır.
3. OEM açıklamaları: BMW, Mercedes-Benz ve bazı Japon üreticiler, dışarıdan ek katkı maddesi kullanımını tavsiye etmemektedir.
---
Sonuç: Motor Sağlığı Açısından Genel Değerlendirme
KriterEtki
Aşınma Koruması
Olumlu
Filtre Tıkanması Riski
Var (özellikle düşük kaliteli ürünlerde)
Yeni Nesil Motor Uyumu
Şüpheli / Uyumlu değil
Eski Motorlarda Fayda
Kısmen olumlu
Garantiyle Uyumluluk
Genelde uyumsuz
---
Öneri:
Eğer aracınız yeni nesil, düşük kilometreli veya garanti kapsamındaysa Molibden katkılı yağ kullanmamanız daha güvenli olacaktır. Ancak eski bir motor için kaliteli bir markadan (örneğin Liqui Moly MoS2 gibi güvenilir ürünler) alınan katkı maddeleri kontrollü şekilde kullanılabilir.
İstersen aracına ve motor tipine özel öneri de sunabilirim. Marka/model ve motor tipi verirsen daha net yönlendirebilirim.
